سبک معماری گوتیک (Gothic architecture)
سبک گوتیک در معماری داخلی در سایت معماری پروسه به جزئیات آن پرداخته می شود وعلاوه بر آن نیز به اخبار معماری ایران و جهان و تازه های معماری به این موضوع پرداخته می شود و ضمن معرفی دیگر سبک های معماری در دنیا خصوصیات و ویژگی هریک از این سبک ها را نیز مورد بررسی قرار می دهد.
در این مطلب از معماری پروسه به این موضوع پرداخته می شود که سبک معماری گوتیک چه نوع سبکی است و چه خصوصیاتی دارد! این سبک را می توان مانند دیگر سبک ها برای انواع ساختمان ها و طراحی داخلی و دکوراسیون به کار برد.
معرفی معماری سبک گوتیک
سبک گوتیک بر اثر محدودیت های معماری قرون وسطی شکل گرفت و با به وجود آمدن این سبک کلیساها و قلعه ها باعث شدند که تمامی اروپا تغییر اساسی پیدا کنند و توجه بسیار زیادی نیز به این نوع سبک شد.
این سبک در دوران قرون وسطی در اروپای غربی و مرکزی رایج شد و از قرن ۱۲ تا انتهای قرن ۱۶ میلادی نیز ادامه داشت.
این معماری بعد از سبک معماری رومانسک به وود آمد و البته بیشتر برای ساخت کلیساها با دیوارهای ضخیم، طاق های گرد و برج های بزرگی دارد.
در این سبک بیشتر بر روی ارتفاع و نورپردازی تمرکز شده است و ضمن اینکه کلیساهای این سبک را از سنگ های سنگین وزن می سازند.
معماری گوتیک و نام این سبک را از نویسندگان ایتالیایی دوران رنساسن گرفته اند و البته از نظر آنها تقارن هندسی ندارد غیر کلاسیک به نظر می رسد.
این سبک به وسیله امپراطوری روم در قرن پنجم نابود شد و نام گوتیک در آن زمان تا مدت ها لحن و مفهومی بسیار تحقیرآمیز داشت!
در قرن ۱۹ مجددا این سبک راه اندازی شد و تاثیرات بسیا مثبتی نیز داشت که به زیباشناسی این سبک نیز بیشتر توجه شد.
ویژگی های مهم سبک گوتیک
تمامی سبک ها در معماری به وسیله شاخصه های اصلی هستند که شناسایی می شوند و نوع طراحی و برخی پارامترهای مختص به خود را دارند که شناسایی سبک برای دیگر افراد نیز به راحتی انجام شود در سبک معماری و طراحی گوتیک نیز مواردی که در زیر ذکر می شود جزء پارامترهای اصلی این سبک هستند:
طاق نوک تیز
طاق های نوک تیز یکی از شناسه های اصلی برای سبک گوتیک است و در این سبک طاق رومی یا همان شکل نیم دایره ای به سبک رومانسک اما با کمی تغییرات به همراه استرس لاین است که در واقع همان جهت و مسیری است که طاق، فشار وارده بر خود از سمت بالا را پخش می کند.
استرس لاین طاق های رومی معمولا افقی هستند و فشار وارده از بالای این طاق ها به اطراف آنها وارد می شود و به همین علت است که برای ساخت کلیساها به سبک رومانسک باید از دیوارهای ضخیم و پنجره های کوچک نیز استفاده کرد که بتوانند وزن بالا را تحمل کنند.
اما در مقابل نیز استرس لاین طاق های نوک تیر معمولا عمودی است و بیشترین فشار وارد شده به طاق از بالا به سمت پایین و ستون های پایه است که این تغییر فشار به خاطر این است که ساخت دیوارهای بلند و ضخیم انجام نشود.
پشت بند معلق به شکل شمشیر
شمع های شمشیری یا پشت بند های معلق، وزن یوارهای بلند را پخش کرده است و با انتقال مستقیم فشار به سمت زمین و پایه های بنا، در تحمل وزن کلی ساختمان نقش مهمی را بازی میکند. بهتر است بدانید این پشت بندهای آنچنان جنبه کاربردی ندارد و نقش اصلی در زیباترکردن مکان مورد نظر می باشد و به شکلی طراحی می شوند که حس حرکت و پرواز را در بیننده تداعی میکند و معمولا از حکاکی کردن برای زیباتر شدن بنا استفاده می کنند.
قوس جناغی یا دنده دار
در معماری های اولیه کلیساها با سقف های قوس دار، از طاق رومی یا همان نیم دایره استفاده می شد که باعث شد طاق های گهواره ای بسیار سنگینی نیز ایجاد شود و استرس لاین به دیوارهای کلیسا و به سمت بیرونی بنا فشار را وارد کند و قوس جناغی نیز برای حل این مشکل بسیار تاثیرگذار بود و با انتقال دادن وزن به سقف ها و ستون ها به ساخت دیوارهای باریک تر و بلند تر نیز کمک کرد.
به طور کلی معنا و مفهوم معماری در زمان گوتیک بود و نتیجه زحمات و تلاش های سنگ تراشانی بود که سعی داشتند وزن بسیار سنگین طاق های سنگی سقف را در ساختمان های پهن را تحمل کند و همین فشار باعث شد که طاق های گهواره ای شکل فرو بریزند و دیوارهای حائل عمودی ساختمان باید به قدری محکم باشند که به سمت بیرون خم نشوند.
اما این مشکل در سال ۱۱۲۰ میلادی حل شد و با قوس جناغی یا همان دنده دار توانستند وزن سقف آویزان شده را راحتتر و قابل تحمل تر کنند که به سمت جلو خمیده نشود.
بنابراین چندین ستون عمودی جایگزین دیوارهای ضخیم و بلند شد و ترکیب تیغه ها و ستون ها، نقش دیوارهای عمودی ضخیم در تحمل وزن بنا را بسیار کمتر کرد و باعث شد تا دیوارهای باریکتری نیز بتوانند بسازند و در بین این دیوارها قرار دهند.
روند معماری گوتیک در دروه های مختلف
برای معماری گوتیک ۳ مرحله در نظر گرفته شده است که در ادامه مطلب به ذکر هریک از آنها پرداخته می شود:
مرحله آغازین از سبک معماری گوتیک
تقریبا می توان گفت از سال ۱۱۲۰ تا ۱۲۰۰ میلادی مرحله ابتدایی از این سبک شروع شد و تمامی ویژگی هایی که قبلا نیز توضیح داده شده است هم در این مرحله مدنظر قرار میگرفت.
این سبک برای اولین باز در منطقه اپل دو فرانس ساخته شد و به این خاطر بود که مردم با ثروتی که در اختیار داشتند می توانستند برای ساخت کلیساهای بزرگ اقدام کنند. کلیسای سن دنیس یا سن- دنی در فرانسه اولین کلیسای گوتیک است که هنوز هم با گذشت سالیان زیاد به همان شکل باقی مانده است.
با الگو برداری از این سبک، کلیسای نوتردام و کلیسای جامع لائون نیز ساخته شد که اجزای بیرونی و داخلی در این کلیساها به شکل بسیار ماهرانه و جذابی طراحی شده است.
همچنین در این دوره بود که پنجره های رنگارنگ پیدا شد و البته کم کم معماری گوتیک به کشورهای آلمان، ایتالیا، انگلستان، اسپانیا و پرتغال راه پیدا کرد.
زمان آغاز گوتیک پیشرفته
در دومین مرحله یعنی گوتیک پیشرفته به دو زیر سبک و مجموعه تبدیل شد با نام های ” سبگ ریونانت و گوتیک تزئین یافته ” که بااستفاده از دکور هندسی جزئیات را تکمیل می کردند.
در دور ریونانت تغییرات بسیار مهمی شکل گرفت و تا قبل از سال ۱۲۵۰ میلادی معماران این سبک بر روی پراکندگی متوازن و یکسان سازی قطعات سنگی در ارتفاعات بلند تمرکز کرده بودند.
از جمله ویژگی های اصلی سبک ریونانت استفاده از پنجره گل رز بود که برای زیباتر کردن نمای غربی کلیسا استفاده می شد و به کار گرفتن پنجره های بزرگتر و باریک شدن ستون های عمودی از دیگر ویژگی های این سبک است. کلیساعایی به سبک ریونانت شامل: کلیسای شارتر، شبستان کلیسای آمیان، رنس و بوره است.
مرحله گوتیک پسین
با تکامل یافتن سبک ریونانت در سال ۱۲۸۰ میلادی سبک دیگری با نام گوتیک پسین رواج پیدا کرد و تا سال ۱۵۰۰ میلادی نیز دوام داشت.
در این سبک از برجستگی های کوچک بر روی پشت بند استفاده می شد و تیغه های فرعی در طاق ها را نیز به وفور استفاده می کردند که الگویی ستاره ای شکل را تشکیل می داد و پیچیدگی جلوه ی آن را بیشتر میکرد.
در این دوران توجه زیادی به ساختمان سکولار و غیر مذهبی شد که در نتیجه می توان این سبک را در بسیاری از ساختمان های شهرداری و خانه های مسکونی نیز مشاهده کرد. کلیسان روآن در فرانسته و برج باتر از جمله بناهای ساخته شده با این سبک هستند.
۰ دیدگاه